SHL M17

Motocykl SHL typ M17 Gazela





Model: SHL M17

Producent: KZWM - SHL Kielce

Lata produkcji: 1968-1970

Ilość egzemplarzy: 50 000.

Historia powstania:

Motocykl mający z założenia zastąpić przestarzały model M11 pojawił się na deskach konstruktorów już w 1963 roku. Pojazd powstawał w biurze konstrukcyjnym KZWM w Kielcach pod kierunkiem mgr inż. Jerzego Pancewicza, a zespół napędowy w ZM Nowa Dęba. Motocykl w odróżnieniu od modeli dotychczas produkownych charakteryzował się tym, że wszystkie jego zespoły były konstruowane od nowa.
Tak więc silnik typu W2 konstrukcji Wiesława Wiatraka ze zoptymalizowanymi na Politechnice Krakowskiej (dr Stanisław Jarnuszkiewicz) komorą spalania i kanałami przelotowymi zewnetrznie charakteryzował się tym że został dopasowany do bryły całego motocykla. Osiągi silnika były znacząco wyższe - moc o 50 %, moment 0 33% od silnika S32.
Napęd z silnika był przekazywany przez sprzęgło mokre czterotarczowe do czterobiegowej skrzynki biegów o kołach stale zazębionych.

Podwozie wykonano jako pojedyńczą ramę rurową, a widelec przedni tłoczony . Tylny wahacz wykonano z wytłoczek blaszanych.
Nowością było zastosowanie amortyzatorów z regulacją tłumienia. Motocykl był w porównaniu z równolegle produkowanymi modelami bardzo nowoczesny, ale spowodowało to również wzrost ceny co utrudniało sprzedaż.
Ja nazywam ten model "ostatnim zrywem polskiej myśli konstruktorskiej", a stosowane w nim rozwiązania choćby sprytnie rozwiązane sposoby zamykania schowków, a przede wszystkim silnik i podwozie do dziś wyróżniają ten model spośród wszystkich produkowanych w Polsce po wojnie motocykli.

Dane techniczne:

Silnik:


Typu W2, dwusuwowy z przepłukiwaniem zwrotnym, średnica cylindra 61 mm, skok tłoka 59,5 mm,pojemność skokowa 174 ccm, stopień sprężania 7,6. Moc maksymalna 10,0 kW (13,5 KM) przy 5800 obr/min, maksymalny moment obrotowy 17,6 Nm przy 4800 obr/min. Kadłub silnika ze stopu lekkiego stanowił obudowę silnika, sprzęgła i skrzyni biegów Wał korbowy kuty, składany Tłok ze stopu lekkiego z wypukłaym denkiem, dwa pierścienie uszczelniające. Rozrząd tłokowy, smarowanie mieszankowe 20:1 Chłodzenie swobodnym opływem powietrza.

Gaźnik:

GM 26U1 o średnicy gardzieli 26 mm

Sprzegło:

mokre czterotarczowe

Skrzynia biegów:

czterobiegowa o stale zazębionych kołach. Zmiana biegów dźwignią nożną po lewej stronie silnika.

Napęd:

jednorzędowym łańcuchem rolkowym 1/2"x5,2 mm. Przełożenie 2,93

Podwozie:

Rama pojedyńcza rurowa. Koło przednie zwieszone na widelcu spawanym z wytłoczek blaszanych wahacz pchany, amortyzatory teleskopowe z tłumieniem olejowym Zawieszenie koła tylnego na spawanym z wytłoczek wahaczu wleczonym. Amortyzatory teleskopowe z regulowanym tłumieniem. Błotniki tłoczone blaszane, Podstawka centralna tłoczona z blachy, częściowa osłona łańcucha, zbiornik paliwa spawany z wytłoczek stalowych. Osłona wlewu paliwa blokowana po zamknięciu kierownicy na zamek.

Koła:

Szprychowe niewymienne obręcze stalowe 18", ogumienie przód 3,00, tył 2,25

Hamulce:

Mechaniczne, bębnowe pełnopiastowe. Średnica bębnów 150 mm. Hamulec przedni uruchamiany linką Bowdena, tylny sztywnym cięgłem.

Instalacja elektryczna:

Zapłon bateryjny , prądnica na czopie wału korbowego początkowo Haldex 50 W, później Zelmot 32-06 . Napięcie 12V, dwa połączone akumulatory 6V 10 Ah 6V 17W, reflektor przedni ze światłem postojowym, drogowym i mijania, lampa tylna ze światłem pozycyjnym, stop i oświetleniem tablicy rej. Światło stop sterowane również hamulcem przednim.

Pojemności:

Pojemność zbiornika paliwa 14 l

Ciężar:

masa własna 125 kg

Zużycie paliwa:

3 l/100 km

Wskaźniki:

Prędkość maksymalna

105 km/h

Stosowane barwy nadwozia:

malowanie dwubarwne w czterech wersjach:
1 wiśniowo - czarny
2 wiśniowo - srebrny
3 zielono - srebrny
4 czarno - srebrny

kolor srebrny we wszystkich wersjach - młotkowy
Przedstawione na zdjęciach modele różnią się nieco wykończeniem i ilością elementów chromowanych. Widać,że w późniejszych motocyklach producent starał się obniżyć koszty i rezygnował z ozdób. Zniknęły plastikowe znaczki z biegnącą gazelą na baku zastąpione napisem "Gazela", a również plastikowe znaczki z typem zastąpiono metalowymi. Na obudowie lampy pojawił się natomiast metalowy znaczek SHL
Ta czerwona pochodzi z roku 1969, a czarna z 1970.

Wyposażenie:

kpl narzędzi, pompka do kół

Zdjęcie 13 - prospekt fabryczny przedstawia Gazelę prawdopodobnie z pierwszej serii w malowaniu, z którym nie spotkałem się w zachowanych egzemplarzach.




Zmiany wprowadzane w motocyklu w trakcie produkcji:

Mimo iż model M17 produkowany był tylo przez dwa lata wprowadzono w nim kilka zmian eliminujących dostrzeżone błędy i poprawiających funkcjonalność.
Tak więc po wykonaniu ok 6 tys motocykli wprowadzono: - iglicę zaworu pływakowego z wbudowanym amortyzatorem co znacznie podniosło jej trwałość - poprawiono połaczenie główki ramy poprzez zwiększenie nakładek i zmianę ich mocowania - zmieniono konstrukcję zamka siodła tak aby działał w kazdym położeniu kierownicy - w lutym 1969 w miejsce importowanego alternatora firmy Haldex wprowadzono krajowy typu 32-06 oraz krajowy prostownik typu SPS





a po wykonaniu ok 20 tyś motocykli wprowadzono: - nowe wykonane z PCV nasady podnóżków kierowcy i pasażera. Owalny kształt poprawia komfort podróżowania.
- układ ssący z wkłądem pochodzący z modelu M11 - zastoswanie takiego rozwiązania było spowodowane trudnościami z uruchomieniem produkcji filtra z wkładem papierowym i obudową z tworzywa sztucznego.
- wzmocnione błotniki - zastosowane wzmocnienia w tylnej części obu błotników zapobiegły skołonności do pękania dokuczliwej w pierwszych pojazdach.
- wzmocniona kierownica - potrójną wkładkę stosowaną w pierwszych wytłoczkach kierownicy zastąpiono jedną dużą wkładką spawaną wewnątrz wytłoczki.






Kilka uwag serwisowych:
"Gazela" jest pierwszym motocyklem produkcji krajowej wyposażonym w tylne elementy resorujące o przestawianej sztywności. Daje to w rezultacie jednakowy komfort jazdy dla obciążenia jedną lub dwoma osobami.
Idea rozwiązania polega na zastosowaniu układu dwóch sprężyn, z których jedną można wyłaczać z pracy.
Należy tutaj podkreślić fakt że zmiany sztywności (poprzez pokręcanie dolnych osłon amortyzatorów w jedno z dwóch wyznaczonych zatrzaskiem położeń) może być dokonany tylko przy całkowitym odciążeniu zawiesznia - w motocyklu stojącym na podstawce centralnej.
Często zdarzające się nieprawidłowe działanie tego mechanizmu spowodowane jest najczęściej zluzowaniem lub zgubieniem wkrętu ustalającego (poz 3 na rysunku). Naprawa polega na dokręceniu dolnej osłony do oporu (po wymontowaniu z motocykla, następnie należy odkręcić ją o ok 1/6 obrotu do momentu zaskoczenia zatrzasków i w tym położeniu mocno dokręcić wkręt i zabezpieczyć go przed odkręceniem.
W przypadku gdy amortyzatory ciekną konieczna jest wymiana uszczelnień. Możemy sią tu spotkać z dwoma ich wykonaniami. Motocykle z pierwszych serii miały pojedyńczy simering, natomiast późniejsze wersje pakiet składajacy sie z trzech uszczelnień.